National ethnology / anthropology - Religion and Gender

Pre-requisites: No specific requirements.

Course objectives: Developing skills and examining the perception of events, the phenomenon in the life of believers who are connoted through gender (specifically those who are not articulated as socially significant phenomena) as well as understanding the role of religion in the construction of gender identity.

Course description: Theoretical and methodological approaches and conceptual-categorial apparatus of anthropology of religion and anthropology of gender, methodological and practical implications of the paradigm shift in religious studies under the influence study of gender, feminist studies in religion, theory of gender research (theoretical approaches to religion in terms of gender), social theory, constructionist theory- application to studies of religion and gender, methodological techniques and procedures in the study. Feminist anthropology of women in Christianity, the religious tradition of women's studies, women in Christian churches in terms of feminist and Orthodox theology, concepts of marital relations, the concepts of motherhood in Christianity - gender ideology, gender ideology of Christian education, alternative forms of religious life and the gender perspective; Folk religion of the Serbs and the gender perspective, reproductive status and reproductive magic; Reproductive taboo - reproductive isolation, depression, inversion of gender and sex; construction of gender in demonology;

Learning Outcomes: Knowledge of different approaches in the study of gender, understanding the historical and cultural conditioning of gender / sex construction in interaction with religion; Training for critical reflection of the ethnographic material;

Literature/Reading:

• Fiona Bowie, The Anthropology of Religion, Blackwell Publishers, Oxford, 2000. 91-113; Religion and Gender, (ed.) Ursula King, Blackwell, Oxford & Cambridge USA, 1995, 2000., 1-31.
• The Encyclopedia of Modern Witchcraft and Neo-Paganism, Shelley Rabinovitch, James Lewis, Kensington Publishing Corp., New York, 2002. (Gender Activism in the Neo-Pagan Movement; The Goddess...)
• Feministička teologija, Zbornik radova sa međunarodne konferencije: “Feministička teologija: od terije u praksu”, Novi Sad, priredila Svenka Savić, 2. izdanje Futura publikacije, Novi Sad 2002.
• Kari Elisabeth Borresen, Women’s Studies of the Christian Tradition: New Perspectives, in: Religion and Gender ……245-255. (prevod u rideru)
• Elizabeta Rajzer, Uvod u feminističku teologiju, u: Feministička teologija ..54-61
• Lidija Radulović,“Učenje veri”-konstrukcija rodnih identiteta putem popularizacije pravoslavne teološke literature,Tradicionalno i savremeno u kulturi Srba, Posebna izdanja knj.49,EISANU, Beograd,2003.
• Radulović,L., Alternativni religijski kultovi i rod,Problemi kulturnog identiteta stanovništva savremene Srbije,Etnoantropološki problemi,Filozofski fakultet Univerziteta u Beogradu, 2005,183-204
• Ber V., Uvod u socijalni konstrukcionizam, Beograd: Zepter Book World, 2001; Gergen J.K., Socijalna konstrukcija: ulazak u dijalog, Beograd: Zepter Book World, 2006.
• Lidija Radulović, Dekonstrukcija diskursa materinstva na osnovu religijsko-magijske prakse, Etnoantropološki problemi Vol.3, No.1,(n.s) 2008.159-176
• Belonik Devora, Feminizam u hrišćanstvu, Gutenbergova galaksija, Beograd 2002. 25-35
• Evdokimov P, Žena i spasenje sveta, Svetigora, Cetinje, 2001., 138-149; 214-230; 255-267
• June O’Connor, The Epistemological Significance of Feminist Research, in Religion, in: Religion and Gender, (ed.) Ursula King, Blackwell, Oxford & Cambridge USA, 1995, 2000., 45-63. (prevod u rideru)
• Rosalind Shaw, “Feminist Anthropology and the Gendering of Religious Studies”, u Religion and Gender, edited by Ursula King…. 65-76. (prevod u rideru)
• Žena u crkvi, prizvanje, darovi i značaj žene u hrišćanstvu. Svetigora, Cetinje, 2001., 5-11; 51-65;179-185;.
• Muškarac i žena pred tajnom tela, Pravoslavlje i polnost,priredio Vladimir Dimitrijević, Pravoslavna misonarska škola pri hramu Svetog Aleksandra Nevskog, 2005. 466-563.
• Malešević, M, Ritualizacija socijalnog razvoja žene – Tradicionalno selo zapadne Srbije, Zbornik radova Etnografskog instituta knj. 19, Beograd, 1986. 32-54; 82-109.
• Dušan Bandić, Carstvo zemaljsko i carstvo nebesko, biblioteka XX vek, Beograd, 1997., 7-31; 55-63
• Lidija Radulović, Zašto su veštice žene ili zašto su žene veštice?: tumačenja u svetlu različitih perspektiva, pogovor u: Tersila Gato Kanu, Veštice: ispovesti i tajne, Klio, 2008. 270-294.
• Džudit Batler, Džoan Skot, Feministkinje teoretizuju političko, Centar za ženske studije i istraživanje roda, 2006.
• Gender, Religion and Diversity, Cross-Cultural Perspectives, Continuum, London, New York, 2005.
• Lidija Radulović, Pol/rod i religija: Konstrukcija roda u narodnoj religiji Srba, Beograd: Srpski genealoški centar, Filozofski fakultet Univerziteta u Beogradu, 2009.
• Visweswaran Kamala, Histories of Feminist Ethnography, Annual Review of Anthropology, Vol.26. 1997. 591-621.
• Fiona Bowie, The Anthropology of Religion, Blackwell Publishers, Oxford, 2000. 91-113
• Ursula King, Introduction: Gender and the Study of Religion, in: Religion and Gender, (ed.) Ursula King, Blackwell, Oxford & Cambridge USA, 1995, 2000.1-31.
• Parker Ričard, Iston Delija, Seksualnost, kultura i politička ekonomija: novija kretanja u antropološkom i međukulturnom istraživanju seksualnosti, Reč 67/13. 2002. 219-2
• Pahnke Donate, Religion and Magic in the Modern Cults of the Great Goddess, in: Religion and Gender …. 165-176.
• Delamate Džon, Hajd Šibli Dženet, Esencijalizam nasuprot socijalnom konstrukcionizmu u proučavanju ljudske seksualnosti, Reč 67/13. 2002. 204-218.
• Enciklopedija novih religija, nove religije, sekte i alternativni duhovni pokreti, (ur.) Christopher Partridge, Zagreb: Naklada Ljevak, 2005. 10-24; 98-102; 295-302; 379-384;
• Rasmussen Susan, Lack of Prayer: Ritual Restrictions, Social Experience, and the Anthropology of Menstruation among the Tuareg, American Ethnologist, Vol. 18., No. 4. 1991. 751-769.
• Ivanović Z., Antropologija žene i pitanje rodnih odnosa u izmenjenom diskursu antropologije, pogovor u: Antropologija žene, 2.izd., priredile Žarana Papić i Lydia Sklevicky, B
• Flere Sergej, Rod i Religioznost, Sociologija Vol XLIV, No 3, 2002: 255-269.
• Filozofija i rod, (ur.) Gordana Bosanac, Hrvoje Jurić, Jasenka Kodrnja, Hrvatsko filozofsko društvo, Zagreb 2005.
• Lada Čale Feldman, Euridikini osvrti, O rodnim izvedbama u teoriji, folkloru, književnosti i kazalištu, Naklada MD – Centar za ženske studije, Zagreb 2001.
• Stolić A., Od istorije žene do rodne istorije, pogovor u: Bok G., Žena u istoriji Evrope: od srednjeg veka do danas, Beograd: Klio, 2005. 425-445.
• Bakić-Hayden M., Žena i religija: postanje, drugo stanje i stanje danas, u: Mapiranje mizoginije u Srbiji: diskursi i prakse II, priredila Marina Blagojević, Beograd: AŽIN . Asocij
• Bošković-Stulli M., O mizoginim pričama, u: Izmedju roda i naroda, Etnološke i folklorističke studije, (ur.) Jambešić Kirin R., Škokić T., Zagreb: Institut
• Gergen J.K., Socijalna konstrukcija: ulazak u dijalog, Beograd: Zepter Book World, 2006.
• Antropologija žene, 2.izd., priredile Žarana Papić i Lydia Sklevicky, Beograd: Biblioteka XX vek, Knjižara Krug, Centar za ženske studije, 2003.
• Judith Butler, Nevolje s rodom: feminizam i subverzija identiteta, Ženska infoteka, Zagreb, 2000.
• 5. Blagojević. M., Fertilitet i roditeljstvo: Srbija 90 –tih, Institut za sociološka istraživanja Filozofskog fakulteta u Beogradu, Beograd 1997
• Rod i jezik, (ur.)Svenka Savić, Marijana Čanak, Veronika Mitro, Gordana Štasni, Novi Sad: Ženske studije i istraživanja: Futura publikacije,7-30;133-163.
• Filis, M., Ženska simbolika i žensko ponašanje u radikalnim religijskim pokretima: Franjevci, Kvekeri, Gandijevci Kultura 101, Beograd 2001.90-100
• Birešev A., Burdijeova teorija muške dominacije, u: Nasledje Pjera Burdijea: pouke i nadahnuća, priredili Nemanjić M., Spasić I., Beograd: Institut za filozofiju i društv
• Burdje P., Vladavina muškarca, Podgorica: CID, Univerzitet Crne Gore, 2001.